یونس فرزین‌فرد، معاون نشریات اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان
دیدگاه دولت چهاردهم به حوزه فرهنگ آموزش عالی تغییر کند یونس فرزین‌فرد، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم با بیان اینکه اگر بخواهم عقبه‌ای نسبت به آموزش عالی داشته باشم، شاید نزدیک‌ترین مثال بارز آن را باید دولت رئیسی دانست، گفت: «این دولت یک‌سری اقداماتی را در فضای آموزش عالی انجام داد، یعنی […]
دیدگاه دولت چهاردهم به حوزه فرهنگ آموزش عالی تغییر کند
یونس فرزین‌فرد، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم با بیان اینکه اگر بخواهم عقبه‌ای نسبت به آموزش عالی داشته باشم، شاید نزدیک‌ترین مثال بارز آن را باید دولت رئیسی دانست، گفت: «این دولت یک‌سری اقداماتی را در فضای آموزش عالی انجام داد، یعنی هم وزارتین و هم دانشگاه آزاد در تلاش بودند تا به‌عنوان سه دستگاه اثرگذار و پرورش‌دهنده نیروی دانشجو، جوان و کارآمد اقداماتی را انجام دهند. در همین راستا تلاش کردند تا عناصری که دانشجو برای رشد خود در فضای دانشگاه نیاز دارد فراهم کنند. اما نکته حائز اهمیتی که شاید در این سال‌ها و حتی در دولت سیزدهم و قبل‌تر با افول آن روبه‌رو بودیم، بحث جریان‌سازی فرهنگی دانشجویی در داخل دانشگاه‌هاست؛ یعنی اگر بخواهم برهه‌ای را ترسیم کنیم، باید عنوان کرد کافی است تا به فضای قبل و بعد از کرونا برگردیم، آن وقت می‌بینیم با اعمال و رویکردهایی از سوی دانشجویان روبه‌رو هستیم که نشان می‌دهد همان‌طور که نسل‌ها تغییر کردند، فضای دانشگاه هم دستخوش تغییر شده است.»
او ادامه داد: «امروز شاهد آن هستیم که دانشجویان رغبتی به فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی، تشکیلاتی و دانشجویی نداشته و نسبت به محیط و فضای سیاسی کشور، کند عمل می‌کنند یا دغدغه‌ای نسبت به آن ندارند. این مهم هم دو وجه دارد، یک وجه آن این است که ما به‌عنوان نهاد سیاستگذار برای دانشجویان چه برنامه‌ها و رویکردی را در نظر گرفته‌ایم؟ باید اذعان کنم که اگر قرار است دولتی سرکار بیاید، اولا باید دیدگاهش نسبت به مقوله فرهنگ دیدگاه کیفی باشد نه کمی.»
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در توضیح بیشتر این مساله اظهار داشت: «منظور از داشتن دیدگاه کمی چیست؟ در پاسخ به آن باید عنوان کرد که متاسفانه شاهد هستیم تمامی وزارتخانه‌های ما به‌خصوص وزارت علوم دچار این مشکل هستند که به تعداد برنامه‌های فرهنگی یا هزینه‌ای که برای آن صرف می‌شود، نگاه می‌کنند. اما به این مساله توجه نمی‌کنند این برنامه‌های فرهنگی چه جایگاهی در زندگی دانشجو پیدا کرده است؟ توانسته مشکلی از زندگی او را حل کند یا خیر؟ اگر دانشجو آن برنامه را به‌صورت ملموس احساس نکند، مسلما هزینه‌ای که برای این حوزه صرف می‌شود هم محکوم به شکست است. همان‌طور که در مساله حجاب دیدیم دانشگاه می‌خواست با رویکرد فرهنگی با آن برخورد کند، اما نتوانست به شکل مطلوب این برخورد را داشته باشد. دلیل این مساله هم آن است که برنامه فرهنگی ما محدود به برگزاری جلسه، ایجاد اتاق‌های فرهنگ و صحبت با دانشجوست. طبیعتا نسل امروز ما در دانشگاه که بیشتر آن هم مربوط به دهه ۸۰ ای‌ها هستند، نمی‌توانند با این موارد رابطه و تعامل دوطرفه داشته باشند.» فرزین‌فرد افزود: «دومین رویکرد دولت باید آن باشد که با توجه به اقلیم‌های مختلف، برنامه‌ریزی کند. به عبارت دیگر ما امروز بیش از ۳۰ استان در کشور داریم که هر استان هم تعداد دانشگاه‌های خودش را دارد و طبیعتا دانشجویان در شرایط محیطی متفاوتی زندگی می‌کنند، به همین دلیل نمی‌توان برای همه آنها یک نسخه مشخص را پیچید، یعنی باید هر کدام از این دانشگاه‌ها متناسب با فضایی که دارند، برنامه‌ریزی خودشان را داشته باشند. درحالی‌که متاسفانه شاهد آن بودیم در دولت‌ها وقتی یک مساله کلانی در کشور رخ می‌دهد، کاری که انجام می‌دهند آن است که نامه‌ای را به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ می‌کنند و به‌طور مثال می‌گویند باید درباره مساله حجاب یا انتخابات ورود و کشنگری داشته باشند، وقتی هم این اتفاق رخ می‌دهد، دانشگاه‌ها شاید خود به‌عنوان سیاستگذاران خرد برنامه‌هایی را داشته باشند، اما وقتی این برنامه‌ها در جهت و همسو با نهاد سیاستگذار بالایی نباشد، مشکلاتی را ایجاد می‌کند که شاهد آن هم بوده‌ایم.»
او افزود: «سومین نکته آن است که دولت چهاردهم باید سعی کند در برنامه‌های اجرایی، مخاطب را در نظر بگیرد، یعنی به این مساله توجه کند که آیا رغبت به فضای فرهنگی در داخل دانشگاه‌ها اوج داشته یا دچار افول شده است؟ مسلما یکی از ایراداتی که دانشجویان به فضای آموزش عالی کشور مطرح می‌کنند، آن است که بسیاری از دروسی که در داخل دانشگاه‌ها می‌خوانند، به دردشان نمی‌خورد. همان‌طور که مقام‌معظم‌رهبری نیز چند سال پیش بیان کردند، بسیاری از دروسی که در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود مفید نیست و سرفصل‌های دیگر و دروس کاربردی‌تر باید جایگزین آن شود. از این رو باید یک بازخوانی هم درباره سیاست‌های کلی درسی و آموزشی در فضای آموزش عالی کشور رخ دهد.»
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم خاطرنشان کرد: «آخرین موردی که بنده به عینه تجربه کردم آن است که دولت رئیسی در تلاش بود تا به دانشجویان بها داده و از آنها در عرصه‌های فرهنگی به‌عنوان خط اول استفاده کند اما نهادهای ذی‌ربط شاید تا حدی تابع این سیاست نبودند. درحالی‌که دانشجویانی که در عرصه آموزش عالی بودند واقعا طرح و ایده داشتند اما سیاستگذاران خرد ما همراهی لازم را با آنها نداشتند؛ به همین دلیل اگر دولت چهاردهم به معنای واقعی و در عرصه میدانی از دانشجویان بهتر استفاده کند، تصور می‌کنم مشکلات آموزش عالی ما تا حدی برطرف شود.»
او ادامه داد: «امروز شاهد آن هستیم که دانشجویان رغبتی به فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی، تشکیلاتی و دانشجویی نداشته و نسبت به محیط و فضای سیاسی کشور، کند عمل می‌کنند یا دغدغه‌ای نسبت به آن ندارند. این مهم هم دو وجه دارد، یک وجه آن این است که ما به‌عنوان نهاد سیاستگذار برای دانشجویان چه برنامه‌ها و رویکردی را در نظر گرفته‌ایم؟ باید اذعان کنم که اگر قرار است دولتی سرکار بیاید، اولا باید دیدگاهش نسبت به مقوله فرهنگ دیدگاه کیفی باشد نه کمی.»
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در توضیح بیشتر این مساله اظهار داشت: «منظور از داشتن دیدگاه کمی چیست؟ در پاسخ به آن باید عنوان کرد که متاسفانه شاهد هستیم تمامی وزارتخانه‌های ما به‌خصوص وزارت علوم دچار این مشکل هستند که به تعداد برنامه‌های فرهنگی یا هزینه‌ای که برای آن صرف می‌شود، نگاه می‌کنند. اما به این مساله توجه نمی‌کنند این برنامه‌های فرهنگی چه جایگاهی در زندگی دانشجو پیدا کرده است؟ توانسته مشکلی از زندگی او را حل کند یا خیر؟ اگر دانشجو آن برنامه را به‌صورت ملموس احساس نکند، مسلما هزینه‌ای که برای این حوزه صرف می‌شود هم محکوم به شکست است. همان‌طور که در مساله حجاب دیدیم دانشگاه می‌خواست با رویکرد فرهنگی با آن برخورد کند، اما نتوانست به شکل مطلوب این برخورد را داشته باشد. دلیل این مساله هم آن است که برنامه فرهنگی ما محدود به برگزاری جلسه، ایجاد اتاق‌های فرهنگ و صحبت با دانشجوست. طبیعتا نسل امروز ما در دانشگاه که بیشتر آن هم مربوط به دهه ۸۰ ای‌ها هستند، نمی‌توانند با این موارد رابطه و تعامل دوطرفه داشته باشند.» فرزین‌فرد افزود: «دومین رویکرد دولت باید آن باشد که با توجه به اقلیم‌های مختلف، برنامه‌ریزی کند. به عبارت دیگر ما امروز بیش از ۳۰ استان در کشور داریم که هر استان هم تعداد دانشگاه‌های خودش را دارد و طبیعتا دانشجویان در شرایط محیطی متفاوتی زندگی می‌کنند، به همین دلیل نمی‌توان برای همه آنها یک نسخه مشخص را پیچید، یعنی باید هر کدام از این دانشگاه‌ها متناسب با فضایی که دارند، برنامه‌ریزی خودشان را داشته باشند. درحالی‌که متاسفانه شاهد آن بودیم در دولت‌ها وقتی یک مساله کلانی در کشور رخ می‌دهد، کاری که انجام می‌دهند آن است که نامه‌ای را به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ می‌کنند و به‌طور مثال می‌گویند باید درباره مساله حجاب یا انتخابات ورود و کشنگری داشته باشند، وقتی هم این اتفاق رخ می‌دهد، دانشگاه‌ها شاید خود به‌عنوان سیاستگذاران خرد برنامه‌هایی را داشته باشند، اما وقتی این برنامه‌ها در جهت و همسو با نهاد سیاستگذار بالایی نباشد، مشکلاتی را ایجاد می‌کند که شاهد آن هم بوده‌ایم.»
او افزود: «سومین نکته آن است که دولت چهاردهم باید سعی کند در برنامه‌های اجرایی، مخاطب را در نظر بگیرد، یعنی به این مساله توجه کند که آیا رغبت به فضای فرهنگی در داخل دانشگاه‌ها اوج داشته یا دچار افول شده است؟ مسلما یکی از ایراداتی که دانشجویان به فضای آموزش عالی کشور مطرح می‌کنند، آن است که بسیاری از دروسی که در داخل دانشگاه‌ها می‌خوانند، به دردشان نمی‌خورد. همان‌طور که مقام‌معظم‌رهبری نیز چند سال پیش بیان کردند، بسیاری از دروسی که در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود مفید نیست و سرفصل‌های دیگر و دروس کاربردی‌تر باید جایگزین آن شود. از این رو باید یک بازخوانی هم درباره سیاست‌های کلی درسی و آموزشی در فضای آموزش عالی کشور رخ دهد.»
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم خاطرنشان کرد: «آخرین موردی که بنده به عینه تجربه کردم آن است که دولت رئیسی در تلاش بود تا به دانشجویان بها داده و از آنها در عرصه‌های فرهنگی به‌عنوان خط اول استفاده کند اما نهادهای ذی‌ربط شاید تا حدی تابع این سیاست نبودند. درحالی‌که دانشجویانی که در عرصه آموزش عالی بودند واقعا طرح و ایده داشتند اما سیاستگذاران خرد ما همراهی لازم را با آنها نداشتند؛ به همین دلیل اگر دولت چهاردهم به معنای واقعی و در عرصه میدانی از دانشجویان بهتر استفاده کند، تصور می‌کنم مشکلات آموزش عالی ما تا حدی برطرف شود.»
دیدگاهتان را بنویسید